Prawdopodobnie, każdy z nas już dużo wie o wirusie SARS-CoV-2 i chorobie, którą wywołuje, czyli COVID-19. Z każdym dniem nasza wiedza i wiedza naukowców są coraz większe. Mimo wszystko czasem mamy wrażenie, że wiedząc tak wiele wciąż wiemy mało, dlatego poniżej zebraliśmy garść informacji na temat wirusa.
Pandemia wywołana wirusem SARS-CoV-2 trwa już w Polsce ponad rok. Pierwszy przypadek zakażenia tym koronawirusem stwierdzono 4 marca 2020 w szpitalu w Zielonej Górze, gdzie zdiagnozowano zachorowanie 66‑letniego mężczyzny, który przyjechał autokarem z Niemiec. Był to tzw. „pacjent zero”.
Czym jest COVID-19?
COVID-19 jest chorobą, którą wywołuje wirus SARS-CoV-2, początkowo nazywany 2019-nCoV, z grupy koronawirusów (coronaviridae). Do tej rodziny wirusów należą m.in. MERS- CoV, SARS-CoV oraz koronawirusy, które wywołują „zwykłe” przeziębienia np. NL63, 229E i OC43.
Obecnie uważa się, że patogen wywołujący COVID-19 pochodzi od zwierząt, ale odkąd choroba przeniosła się na człowieka, to bez problemu jest wśród ludzkiej populacji transmitowana.
COVID-19 najczęściej atakuje drogi oddechowe. Może wywoływać objawy jakie daje zwykłe przeziębienie lub grypa, czyli katar, zatkany nos, kaszel, ból gardła i dlatego tak trudno go od tych infekcji odróżnić. W niektórych przypadkach towarzyszą mu objawy takie jak ból głowy, ból pleców, bóle mięśniowe i stawowe, dreszcze, duszności, utrata smaku i zapachu a czasem dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego np. biegunka. W cięższych przypadkach wywołuje powikłania takie jak zapalenie płuc czy niewydolność oddechowa. Oczywiście niektórzy przechodzą zakażeniem tym wirusem bezobjawowo.
COVID-19 odmiany
Po roku trwania w pandemii wiemy, że koronawirus SARS-CoV-2 szybko mutuje i już dzisiaj możemy wyróżnić jego odmiany.
Obecnie w Europie najbardziej popularną odmianą jest mutacja brytyjska oznaczana B.1.1.7. Jest to wariant, który pierwszy przypadek wykryto we wrześniu 2020r. w hrabstwie Kent, w Wielkiej Brytanii. Dość szybko się tam rozprzestrzenił, a od przełomu grudnia’20 i stycznia’21 istnieje również w innych krajach Europy, w tym w Polsce. Według Europejskiego Centrum ds. Prewencji i Kontroli Chorób (ECDC) wariant ten charakteryzuję się większą zaraźliwością i być może ryzykiem cięższego przebiegu COVID-19, w tym – śmierci. Częściej też dochodzi do niewydolności krążeniowo-oddechowej. Pacjenci zarażeni tą mutacją częściej zgłaszają typowe dla COVID-19 objawy tj. kaszel (w 35% przypadkach), ból gardła i ból mięśni oraz ogólne zmęczenie. Nie odnotowano zwiększenia częstości objawów ze strony układu pokarmowego, bólu głowy oraz problemów z oddychaniem. Zmniejszyła się ilość przypadków chorujących z utratą węchu lub smaku. Zaobserwowano również, że wariant ten częściej atakuje ludzi młodych.
W podobnym czasie, w Republice Południowej Afryki wykryto wariant 501.V2/B.1.351. W marcu br. był już obecny w 48 krajach świata m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Turcji i pozostałych państwach afrykańskich. Według badań, wywodzący się z RPA wariant SARS-CoV-2 może osłabiać działanie niektórych szczepionek przeciwko COVID-19. ECDC ostrzega, że ta odmiana charakteryzuje się też większą zaraźliwością.
W Brazylii stwierdzono infekcje z wariantem P.1 należącym do większej grupy opisywanej jako B.1.1.28 (P.1/B.1.1.28). Odmiana ta rozprzestrzenia się głównie tam, choć w marcu zaistniała już w 25 państwach świata, gdzie odnotowano pojedyncze przypadki zachorowań.
W USA aktywnie rozprzestrzeniają się dwa warianty tego wirusa: z Kalifornii – odmiana opisywana jako B.1.429/CAL.20C i z Nowego Jorku oznaczony B.1.526. Lekarze przekonują, że te mutacje mogą być bardziej zakaźne. Dodatkowo mutacja kalifornijska, jak donoszą amerykańscy naukowcy, wytwarza w organizmie człowieka dwa razy więcej cząstek niż inne warianty, co dla układu immunologicznego osób zakażonych może być większym wyzwaniem.
W każdym przypadku okres inkubacji wirusa trwa średnio od 2 do 14 dni, najczęściej jednak pierwsze symptomy widoczne są 5 -7 dni od zarażenia. Zdarzyć się jednak może, że pierwsze objawy choroby zauważymy później ok.10 dniach od kontaktu z wirusem.
Kto choruje na COVID-19?
Dzisiaj możemy już powiedzieć, że wszyscy jesteśmy narażenie na zachorowanie. Oczywiście, są grupy bardziej narażone na tą chorobę, czyli osoby z grup ryzyka. Są to osoby starsze oraz osoby z chorobami przewlekłymi np. z chorobami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą czy nowotworami, lub z zaburzeniami odporności. To u nich najczęściej obserwujemy cięższy przebieg tej choroby. Mutacje wirusa spowodowały, że obecnie częściej obserwujemy zachorowania u ludzi młodych oraz w wieku produkcyjnym niż jeszcze rok temu. Dzisiaj najmniejszą zachorowalność notuje się u dzieci. Należy jednak pamiętać, że brak choroby nie jest równoznaczny z brakiem wirusa w organizmie, a to oznacza, że nie chorując możemy zarażać innych.
Jak uniknąć zakażenia?
Szczepienie
Obecnie mamy możliwość poddania się szczepieniu, co jeszcze rok temu wydawało się prawie nierealne.
Zaszczepienie przeciwko COVID-19 stanowi obecnie najlepszą ochronę przed zakażeniem tym koronawirusem. Wciąż trwają badania na temat skuteczności szczepionek w kontekście nowych mutacji. Wszyscy liczymy na to, że szczepienie ochroni nas także przed nowymi wariantami SARS-CoV-2. W przypadku wszystkich typów szczepionek organizm po szczepieniu pozostaje z zapasem limfocytów odpowiedzialnych za rozpoznanie antygenu i wytwarzanie przeciwciał, które będą pamiętać, jak w przyszłości walczyć z wirusem w razie ewentualnego zakażenia. Ponadto im więcej w naszej populacji będzie ludzi zaszczepionych tym większa nasza szansa na brak zachorowania, bo utrudnimy wirusom rozprzestrzenianie się w populacji.
Na dzień dzisiejszy, w Polsce oraz w Unii Europejskiej dopuszczone zostały do stosowania 4 szczepionki:
• Szczepionka mRNA na COVID-19 firmy Pfizer / BioNTech,
• Szczepionka mRNA przeciwko COVID-19 firmy Moderna,
• Szczepionka wektorowa na koronawirusa firmy AstraZeneca,
• Jednodawkowa szczepionka firmy Janssen (grupa Johnson & Johnson).
Zdaniem ekspertów w niedalekiej przyszłości możemy spodziewać się rejestracji kolejnych szczepionek przeciw SARS-CoV-2 firm takich jak Sanofi-GSK, CureVac i Novavax.
Zasada DDM czyli dystans, dezynfekcja i maseczki
Dystans
Minimalna odległość między pieszymi to 1,5m i obowiązek ten obowiązuje w całym kraju.
Wyłączeni z tego obowiązku są:
• rodzice z dziećmi wymagającymi opieki (do 13. roku życia),
• osoby wspólnie mieszkające lub gospodarujące,
• osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, osoby z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, osoby z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, osoby niemogące się samodzielnie poruszać i ich opiekunowie,
• osoby, które zakrywają usta i nos za pomocą maseczki.
Maseczki
Obecnie w Polsce jest nakaz noszenia maseczek. Pewnie wszyscy już pamiętamy, że musimy ją nosić tak aby zakrywać nos i usta oraz, że nie dozwolone jest noszenie na nosie szalików czy innych chust, oraz nie możemy używać przyłbic jako jedynej osłony nosa i ust. Po prostu, to musi być maseczka, bo tak nakazał ustawodawca argumentując, że tylko ona zmniejsza ryzyko kropelkowego przenoszenia się wirusa.
Gdzie nie trzeba zasłaniać ust i nosa? W lesie, parku, w zieleńcach, ogrodach botanicznych, ogrodach zabytkowych, w rodzinnych ogródkach działkowych i na plaży oraz w czasie podróży prywatnym samochodem, motocyklem, czterokołowcem, motorowerem, w zakładzie pracy w celu spożycia posiłku.
Ważne!
Z obowiązku zakrywania ust i nosa są zwolnione jedynie osoby posiadające zaświadczenie lekarskie lub dokument potwierdzający:
• całościowe zaburzenia rozwoju,
• zaburzenia psychiczne,
• niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym lub głębokim,
• trudności w samodzielnym odkryciu lub zakryciu ust lub nosa.
Dezynfekcja
Odporność
Niezwykle istotne, choć nie nakazane ani ustawą ani żadnym rozporządzeniem, jest również systematyczne wzmacnianie naszej odporności. Dzięki temu nasz organizm będzie łatwiej mógł zwalczyć wirusa, a jeśli zachorujemy to pozwoli nam to na łagodniejszy przebieg choroby.
Jeśli jednak zachorujemy?
Jeśli odczuwasz jakiekolwiek dolegliwości opisane powyżej lub zauważyłeś coś niepokojącego co się dzieje z Twoim zdrowiem to w pierwszej kolejności skontaktuj się z lekarzem rodzinnym. To on podejmie decyzję o dalszych krokach działania.
Jeśli Twój stan jest ciężki, pojawiły się duszności lub problemy z oddychaniem to zadzwoń na nr 112 lub 999 w celu uzyskania porady i pomocy. Pamiętaj, aby poinformować, o ewentualnym zakażeniu koronawirusem.
Możesz też zapisać się na test na obecność wirusa online. Wystarczy, że wypełnisz formularz dostępny na stronie gov.pl/dom. Zostaniesz poproszony o udzielenie odpowiedzi na kilka pytań. Na podstawie przekazanych przez Ciebie danych system określi, czy kwalifikujesz się do testu” – czytamy na gov.pl. Informacja o wyniku testu pojawi się na Internetowym Koncie Pacjenta.
Jeżeli wynik testu na obecność SARS-CoV-2 będzie pozytywny, poinformuje nas o tym lekarz rodzinny, wskazując najlepszy sposób leczenia i znajdziemy tą informację na naszym Internetowym Koncie Pacjenta. Dodatkowo uzyskacie od lekarza informację o rozpoczęciu izolacji lub jeśli sami zgłosiliście się na test to taka informacja będzie w Waszym IKP. W ciągu kilku dni skontaktuje się z Tobą Sanepid lub/i Policja w celu zebrania dodatkowych informacji.
Data: 12.04.2021 r.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/psse-staszow/nowe-odmiany-sars-cov-2-co-warto-o-nich-wiedziec-i-skutecznosci-szczepionek
https://www.gov.pl/web/gis/jak-skutecznie-dezynfekowac-rece
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/koronawirus-co-o-nim-wiemy
https://www.gov.pl/web/dom
https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/covid-19/?strona=6#jakie-szczepionki-przeciw-covid-19-sa-dopuszczone-do-obrotu
https://www.gov.pl/web/koronawirus/aktualne-zasady-i-ograniczenia
https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-oddechowego-i-alergie,covid-19—przyczyny–objawy–przebieg–leczenie,artykul,61168587.html
https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/koronawirus/koronawirus-warto-wiedziec/225676,koronawirus-najnowsze-informacje
Szczepionka przeciw COVID-19 – charakterystyka i rodzaje szczepionek
https://twojezdrowie.rmf24.pl/choroby/koronawirus-covid-19/news-brytyjska-odmiana-koronawirusa-objawy,nId,5086093
https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C86627%2Cwarianty-koronawirusa-oprocz-odmian-z-w-brytanii-i-rpa-nowe-grozne-szczepy-z
https://pl.wikipedia.org/wiki/Koronawirusy