Wysoka temperatura i sprzyjające warunki atmosferyczne latem sprawiają, że chętniej i częściej decydujemy się na różne aktywności na świeżym powietrzu. Jednak kiedy jesteśmy na pikniku na łące, spacerujemy w lesie bądź przebywamy nad jeziorem jesteśmy doskonałym celem dla kleszczy. Jak się przed nimi skutecznie bronić? Czy można uniknąć ukąszenia przez kleszcza?
Dlaczego kleszcze są niebezpieczne?
Kleszcze to malutkie stawonogi należące do pajęczaków. Na całym świecie jest około 850 gatunków kleszczy. W Polsce występuje około 20, a najczęściej możemy zetknąć się z kleszczem pospolitym, łąkowym i obrzeżkiem gołębim. To najbardziej niebezpieczne gatunki dla człowieka. Mniej więcej od połowy marca do końca listopada (gdy temperatura wynosi ponad 7 stopni Celsjusza) kleszcze poszukują żywicieli. Zwykle żerują na zwierzętach, takich jak myszy, szczury, zające, krowy czy psy, ale atakują również ludzi. Najaktywniejsze są rano i popołudniu oraz wieczorem. Wbrew powszechnej opinii nie przyczajają się na swoje ofiary w głębi lasu, tylko na jego obrzeżach, a także na poboczach ścieżek i pod drzewami. Warto pamiętać, że kleszcze znajdziemy również na miejskich terenach rekreacyjnych. Około 15% kleszczy jest zakażonych różnymi chorobami, do których należy m.in. kleszczowe zapalenie mózgu (KZM), tularemia, anaplazmoza oraz borelioza.
Jak się chronić przed kleszczami?
Niestety, obecnie nie ma żadnego skutecznego sposobu leczenia KZM. Na rynku dostępne są wyłącznie szczepionki, które mają zapobiec wystąpieniu tej choroby. Boreliozę można natomiast leczyć antybiotykiem, ale im później zostanie wykryta choroba tym dłuższe i trudniejsze jest jej leczenie. Jak więc najlepiej chronić się przed kleszczami?
- unikanie kleszczy – doskonale wiemy, gdzie najczęściej przebywają kleszcze i o jakiej porze dnia. W tym czasie najlepiej po prostu unikać tych miejsc (a zwłaszcza wysokich traw i zarośli). Jeśli jednak chcemy wybrać się na spacer to róbmy wszystko, aby zminimalizować ryzyko „złapania kleszcza”.
- odpowiedni ubiór – należy również pamiętać o odpowiednim ubraniu, czyli takim, które będzie zakrywać całe ciało. Wybierając się do lasu lub w inne miejsce, gdzie mogą przebywać kleszcze, powinniśmy zakładać długie spodnie (nogawki można włożyć do skarpet) oraz bluzę z długim rękawem. Warto również założyć czapkę lub kapelusz, a na nogi – długie kalosze. Najlepiej zakładać jasne ubrania, gdyż łatwiej na nich dostrzeżemy kleszcza i usuniemy go, nim nas ukąsi.
- preparaty odstraszające owady – warto także nakładać na odsłoniętą skórę środki odstraszające różne insekty bądź specjalne preparaty, które mają za zadanie odstraszyć kleszcze. Takie środki zawierają składniki roślinne, DEET lub permetrynę i działają zwykle przez kilka godzin. Skutecznie blokują receptory owadów i tym samym zniechęca je do lądowania na danym fragmencie skóry.
- szczepienie przeciw KZM – osoby, które są narażone na ukąszenia kleszczy, gdyż mieszkają lub pracują blisko lasu czy na wsi, często podróżują lub lubią spędzać czas poza miastem powinni pomyśleć o zaszczepieniu się przeciw KZM.
Usuwanie kleszczy
Po powrocie do domu należy uważnie sprawdzić swoją skórę. Jeśli będzie znajdować się na niej kleszcz, musimy go usunąć. Można zrobić to za pomocą pęsety lub specjalnego przyrządu do usuwania kleszczy, które można zakupić w aptece. Pęsetę należy zamknąć wokół głowy pasożyta, uważać przy tym, aby nie ścisnąć jego ciała, a następnie ostrożnie wyjąć go pionowo ze skóry. Nie wolno wykonywać żadnych obrotowych ruchów. Jeśli nie jesteśmy w stanie to zrobić, powinniśmy udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Po wyjęciu kleszcza należy zdezynfekować rankę i obserwować ją oraz swoje samopoczucie.
Obserwacja i leczenie
Jeśli przez 2-3 tygodnie po usunięciu kleszcza wystąpią objawy grypy (tj. gorączka, bóle głowy, mięśni i stawów), może to świadczyć o zakażeniu KZM. Natomiast jeśli w ciągu 1-5 tygodni na skórze pojawi się rumień, możemy być zakażeni boreliozą. W obu przypadkach należy niezwłocznie udać się do lekarza – im szybciej przystąpimy do leczenia, tym szybciej zostaniemy wyleczeni. Gdy po 5 tygodniach nie pojawi się nic niepokojącego, warto zbadać krew testem na obecność przeciwciał przeciw krętkom boreliozy, by mieć pewność co do tego, czy kleszcz nas na pewno nie zakaził.
Wspomaganie leczenia ziołami
Podczas leczenia boreliozy warto, prócz antybiotyków, przyjmować również specjalne suplementy. Suplementy diety wspomagające przy zachorowaniu na boreliozę stworzono z myślą o wspomaganiu organizmu podczas leczenia właśnie boreliozy, ale również i innych chorób odkleszczowych. Takie suplementy zawierają wyłącznie naturalne składniki, które mają za zadanie wzmocnić organizm człowieka, wpłynąć na syntezę kolagenu, poprawić działanie układu odpornościowego, łagodzić stany zapalne i zwalczać bakterie odpowiedzialne za chorobę. Produkt tego rodzaju mogą stosować także osoby, które nie chorują na boreliozę, ale chcą poprawić swoją odporność i złagodzić stany zapalne, które występują z powodu różnych chorób autoimmunologicznych, tak jak np. hashimoto.