Grypa, przeziębienie, Covid-19 i wirus RSV. Jak rozpoznać te infekcje i odróżnić je od siebie?

Ogromne kolejki w gabinetach lekarzy POZ utrudniają uzyskanie rzetelnej diagnozy i pacjenci często rezygnują z wizyty sięgając po sprawdzone preparaty OTC. Wszyscy mierzymy się z wątpliwościami czy jesteśmy w stanie prawidłowo zinterpretować objawy i odróżnić od siebie poszczególne infekcje wirusowe.

 

Wirus RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus Infection)

Wirus RSV jest powszechnie występującym wirusem układu oddechowego. Objawy są bardzo podobne do klasycznego przeziębienia. W większości możemy sobie z nim poradzić w ciągu tygodnia lub dwóch natomiast może być groźny dla niemowląt, osób z obniżona odpornością oraz osób w podeszłym wieku. W przypadku zakażenia RVS może dojść do powikłań  takich jak zapalenie oskrzelików oraz zapalenie płuc szczególnie u najmłodszych

RSV jest najczęstszą przyczyną zapalenia oskrzelików i zapalenia płuc u dzieci poniżej 2. roku życia.

 

Objawy RSV

Same objawy mogą być zróżnicowane w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta. Dodatkowa zmienna różnicująca to czy infekcja jest pierwotna czy wtórna.

 

Pierwotna infekcja (pierwszorazowa) u dzieci od 6. tygodnia życia do 2. roku życia jest zwykle objawowa i obejmuje dolne drogi oddechowe pod postacią zapalenia oskrzelików i zapalenia płuc. Charakterystycznym objawem zarażenia u wcześniaków są bezdechy (przerwy w oddychaniu trwające dłużej niż 15 lub 20 sekund). Wtórne zakażenia (kolejne) u starszych dzieci cechują się zwykle łagodniejszym przebiegiem i zróżnicowaną manifestacją, od łagodnych objawów nieżytowych górnych dróg oddechowych, zapalenia ucha środkowego i ostrego zapalenia krtani aż po zapalenie oskrzeli.

 

Objawy choroby najczęściej pojawiają się około 4 do 6 dni po ekspozycji na wirusa. U dorosłych i starszych dzieci RSV zwykle powoduje łagodne objawy przypominające przeziębienie. Obejmują one:

 

• zatkany nos lub katar,
• suchy kaszel,
• niską gorączkę,
• ból gardła,
• łagodny ból głowy.

W ciężkich przypadkach choroba może rozprzestrzenić się na dolne drogi oddechowe, powodując zapalenie oskrzelików lub zapalenie płuc.

 

Objawy zakażenia dolnych dróg oddechowych mogą obejmować:

• gorączkę,
• silny kaszel,
• świszczący oddech ‒ wysoki dźwięk, który zwykle słychać podczas wydechu,
• szybki oddech lub trudności w oddychaniu ‒ dziecko woli siedzieć niż leżeć,
• niebieskawe zabarwienie skóry z powodu braku tlenu (sinica).

 

Jeśli obserwujesz nasilenie objawów a w szczególności u małych dzieci i niemowląt poniższe objawy:

• krótki, płytki i szybki oddech,
• kaszel,
• odmowę karmienia piersią lub butelką, karmienie przerywane,
• nietypowe zmęczenie,
• drażliwość,
• oznaki odwodnienia: brak łez podczas płaczu, niewielka ilość moczu lub jego brak w pieluszce przez 6 godzin oraz chłodna, sucha skóra.

 

WAŻNE! Wezwij natychmiast pogotowie ratunkowe, jeśli twoje dziecko lub ktokolwiek zagrożony ciężką infekcją RSV ma trudności z oddychaniem, wysoką gorączkę lub niebieski kolor skóry, zwłaszcza na ustach i paznokciach.

 

 

Czy przeziębienie może być groźne?

 

Przeziębienie, a posługując się bardzie fachową terminologią choroba przeziębieniowa lub wirusowe zapalenie nosogardła, związane jest z infekcją wirusową, za którą może odpowiadać ogromna ilość różnych wirusów.

Jak w przypadku większości chorób wirusowych do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Natomiast w zależności od patogenu możemy zarazić się również poprzez bezpośredni kontakt lub drogą pokarmową. W przeciwieństwie do grypy, przeziębienie zaczyna się zazwyczaj łagodnie.

 

Częstymi objawami są:

• ogólne rozbicie,
• bóle głowy i mięśni,
• zapalenie gardła,
• kaszel,
• katar początkowo wodnisty i spływający do gardła z upływem czasu może być gęsty, zatykać nos i zaburzać zmysł węchu.
• gorączka może się pojawić, ale najczęściej nie jest wysoka.

 

W przypadku niektórych wirusów zdarza się, że mogą one powodować wysypkę czy zapalenie spojówek. Choroba przeziębieniowa ma najczęściej łagodny przebieg ze szczytowym nasileniem objawów w 2-3 dniu. Niepowikłana, ustępuje samoistnie do 7-10 dni (choć warto wiedzieć, że kaszel poinfekcyjny trwa czasem nawet kilka tygodni).

 

Grypa – powrót infekcji na ogromną skalę

W chwili obecnej jesteśmy w szczycie zachorowań na grypę. Czynnikiem etiologicznym jest wirus grypy typu A lub w niewielkim stopniu typu B. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową, rzadziej poprzez skażone dłonie czy przedmioty. Podstawowe czynniki ryzyka to bezpośredni kontakt z chorym oraz dłuższe przebywanie w odległości poniżej 1,5 metra od osoby chorej na grypę. Spędzanie czasu w dużych ludzkich skupiskach i brak dostatecznej dbałości o higienę rąk sprzyjają zachorowaniu.

Jeśli chodzi o objawy to pojawiają się gwałtownie. Bardzo często występuje:

• wysoka gorączka i dreszcze,
• osłabienie,
• bóle mięśniowo-stawowe,
• bóle głowy.

Osoby zakażone skarżą się na ogólne złe samopoczucie, które utrudnia normalnie funkcjonowanie.

W kolejnych 2-3 dniach dochodzą dodatkowe objawy takie jak:

• suchy i uciążliwy kaszel,
• ból gardła i

Grypa charakteryzuje się zwykle cięższym obrazem klinicznym niż przeziębienie, choć w przypadku braku powikłań ustępuje w ciągu tygodnia (złe samopoczucie i kaszel mogą utrzymywać się dłużej). Warto jednak pamiętać, że grypa jest niebezpieczną chorobą, a do pogorszenia stanu chorego może dojść bardzo szybko. Ciężki przebieg choroby (występowanie duszności, objawów neurologicznych, dużego odwodnienia czy wtórnych powikłań np. zapalenia mięśnia sercowego) nierzadko wymaga intensywnego leczenia w szpitalu.

 

Koronawirus (COVID-19)

COVID-19 to choroba wywoływana przez koronawirusa SARS-CoV-2.

Pandemia koronawirusa od czasu pierwszych infekcji odnotowanych pod koniec 2019 sparaliżowała cały świat. I chociaż intensywne badania nad wirusem, leczeniem oraz diagnostyką były prowadzone od samego początku to jednak stosunkowo krótki czas jego obecności powoduje, że nadal wiele kwestii pozostaje niejasnych i niepewnych.

Za najczęstsze objawy COVID-19 uważa się:

• gorączkę,
• suchy kaszel,
• ogólne zmęczenie,
• bóle mięśni,
• bóle głowy,
• ból gardła,
• nieżyt nosa.

Choroba może manifestować się także dość specyficznymi objawami jak:

• utrata węchu oraz smaku,
• duszności i trudność w oddychaniu,
• biegunka,
• zapalenie spojówek,

Infekcja przenosi się drogą kropelkową oraz poprzez skażone dłonie i przedmioty. Z dotychczasowej wiedzy na temat COVID-19, wynika, że większość osób (około 80%) przechodzi infekcję w sposób łagodny lub umiarkowany i nie wymaga hospitalizacji. Niestety, pozostałe 20% może rozwinąć poważne problemy z oddychaniem prowadzące nawet do niewydolności oddechowej.

 

W takim razie jak rozpoznać i odróżnić od siebie te wszystkie infekcje wirusowe?

Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Objawy wszystkich tych chorób mogą być podobne. Co więcej, każda z nich może przebiegać nieco mniej typowo (np. w przebiegu grypy mogą pojawić się nudności, wymioty czy biegunka), co jeszcze bardziej utrudni ocenę sytuacji. Zarówno grypa jak zakażenie covidem może przebiegać bezobjawowo. Natomiast nadal stanowi ogromne zagrożenie związane z zakażeniem dla osób z bezpośredniego otoczenia pacjenta.

Zwróć także uwagę, że zarówno zakażenia wirusem grypy, jak i SARS-CoV-2 mogą być zupełnie bezobjawowe.

 

Jeśli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy, koniecznie skonsultuj się telefonicznie ze swoim lekarzem, który być może zaprosi Cię na osobistą wizytę lub zleci wykonanie testów. Możesz również nabyć test diagnostycznych w aptece. Zapytaj o niego w aptece.

Poniżej w tabeli porównanie objawów poszczególnych infekcji wirusowych.

Prezentowanych informacji o charakterze medycznym nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.

 

Źródło:

cdc.gov/rsv/index.html

uptodate.com/contents/respiratory-syncytial-virus-infection-treatment

uptodate.com/contents/respiratory-syncytial-virus-infection-clinical-features-and-diagnosis

uptodate.com/contents/respiratory-syncytial-virus-infection-prevention-in-infants-and-children

termedia.pl/mz/Eksperci-podczas-Priorytetow-2020-Wczesniaki-to-pacjenci-szczegolnej-uwagi,36776.html
https://www.cdc.gov/flu/symptoms/symptoms.htm
https://www.cdc.gov/flu/symptoms/flu-vs-covid19.htm
https://www.healthline.com/health-news/flu-allergies-coronavirus-different-symptoms#Despite-symptoms,-its-not-the-flu
https://www.cdc.gov/rsv/

Interna Szczeklika 2021 Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski

https://www.who.int/