Maliny rosną niemal w całej Europie i Azji, różnią się między sobą nie tylko nazwą, ale także smakiem i kolorem. Aktualnie na świecie możemy spotkać maliny pomarańczowe, białe, żółte i czarne. Najczęściej owoce te stanowią zdrową przekąskę, ale wykorzystuje się je także jako dodatek do ciast, placków, naleśników czy deserów. Nie zdajemy sobie jednak sprawy z tego, że oprócz wyjątkowego smaku, maliny dostarczają nam też szereg składników odżywczych, korzystnych dla naszego zdrowia.
Maliny to owoce występujące w klimacie umiarkowanym – można je spotkać przede wszystkim w Europie, Ameryce Północnej i Azji. Maliny rosną w lasach, ogrodach i na polach. Krzaki maliny osiągają do 2 metrów wysokości i mają drobne kolce. Owocują w drugim roku, wydają owoce od czerwca do późnej jesieni, kiedy usychają. Obecnie znanych jest ponad 200 gatunków malin, które różnią się wielkością owoców, barwą i smakiem.
Najpopularniejsze w Polsce odmiany tej rośliny to:
- malina polana,
- malina polka,
- malina beskid,
- malina czarna,
- malina omszona.
Wartości odżywcze i prozdrowotne właściwości malin doceniano już w starożytności. Około IV wieku Rzymianie rozpoczęli proces udomawiania tych owoców, dzięki czemu uprawy rozprzestrzeniły się na obszarze całej Europy. Rozpowszechnienie malin, szczególnie w postaci dżemów i galaretek, to zasługa Brytyjczyków. Oni także w XVIII wieku przywieźli maliny do Nowego Jorku – rdzennie amerykańskie maliny zaczęły być uprawiane w kolejnym stuleciu.
Owoce malin to bogate źródło witamin C, E, B1, B2, B6 i związków mineralnych takich jak potas, magnez, wapń, żelazo. Liście maliny natomiast zawierają garbniki, flawonoidy, fenolokwasy.
Napar lub sok z malin czy wywar z liści tego owocu wykorzystuje się zarówno w celach leczniczych, jak i w ramach profilaktyki lub wspomagająco w terapii różnych schorzeń. Maliny wykazują następujące właściwości:
- wspierają walkę z przeziębieniem i innymi infekcjami – zawierają duże ilości witaminy C i kwasu salicylowego, a zarazem są świetnym środkiem napotnym i zwalczającym gorączkę. W stanach osłabienia organizmu polecane są zwłaszcza soki malinowe i wywar z liści;
- wzmacniają odporność– po napar z malin można sięgnąć w razie wystąpienia kataru i kaszlu, towarzyszących osłabieniu układu immunologicznego. Maliny działają wykrztuśnie oraz rozrzedzają wydzielinę gromadzącą się w zatokach i oskrzelach;
- łagodzą bóle miesiączkowe – napary z liści i owoców malin przynoszą ulgę w trakcie bolesnej menstruacji;
- wspomagają odchudzanie – usprawniają procesy metaboliczne, przyspieszają spalanie tłuszczów i oczyszczanie organizmu;
- obniżają ciśnienie – są więc odpowiednie dla osób zmagających się z nadciśnieniem i innymi chorobami układu krążenia;
- mają niski indeks glikemiczny – bez obaw mogą jeść je osoby chorujące na cukrzycę.
Ponadto malinom przypisuje się właściwości przeciwnowotworowe. Jest to związane z obecnością kwasu ferulowego oraz beta sitosterolu w malinach, które mają zdolność do hamowania rozwoju nowotworów łagodnych i złośliwych. Substancje zawarte w czarnych malinach mogą łagodzić dolegliwości u pacjentów z rakiem przełyku. Wyciąg z malin natomiast może zmniejszyć namnażanie się komórek rakowych w wątrobie.
Choć maliny znajdują zastosowanie przede wszystkim w kuchni jako składnik potraw czy deserów, wykorzystuje się je również w kosmetyce. Ekstrakt z malin dodany do preparatów pielęgnacyjnych wykazuje działanie tonizujące, zmiękczające, nawilżające, wygładzające i ujędrniające skórę. Maliny redukują też ilość wydzielanego sebum i zapobiegają powstawaniu niedoskonałości. Ponadto zawarty w malinach kwas salicylowy łagodzi stany zapalne oraz wspiera walkę z trądzikiem i łupieżem. Popularnym kosmetykiem jest także olejek z pestek malin, bogaty w kwasy omega-3 i omega-6 oraz witaminy A i E, który pomaga zmniejszać widoczność oznak starzenia się i opóźnia pojawianie się nowych.